ថ្នាក់ដឹកនាំវិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ (National Democratic Institute) ឬហៅកាត់ថា NDI បានសម្ដែងការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនក្នុងពេលថ្មីៗនេះថា អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកមួយនេះ នឹងវិលត្រឡប់ទៅបំពេញការងារក្នុងប្រទេសកម្ពុជាវិញ ដើម្បីជួយអភិវឌ្ឍផ្នែកប្រជាធិបតេយ្យ បើកម្ពុជាពិតជាចង់បានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដមែននោះ។
លោក Derek Mitchell ប្រធានអង្គការ NDI បានមានប្រសាសន៍យ៉ាងដូច្នេះនៅក្នុងបទសម្ភាសន៍មួយជាមួយវីអូអេ កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០ ក្រោយពីលោកបានថ្លែងក្នុងវេទិកាពិភាក្សាសាធារណៈមួយ ដែលរៀបចំឡើងនៅឯវិទ្យាស្ថានសន្តិភាពសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន។
«យើងវិលត្រឡប់ទៅវិញ តែប្រសិនបើមានលំហដែលយើងអាចធ្វើការងាររបស់យើងបាន។ យើងចាំបាច់ត្រូវធ្វើការជាមួយភាគីនានាក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដោយស្មើភាពគ្នា ពោលគឺនរណាក៏ដោយ ដែលប្ដេជ្ញាចិត្តចំពោះការអភិវឌ្ឍន៍តាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ។ យើងមានការប្ដេជ្ញាចិត្តធ្វើដូច្នេះ»។
វិទ្យាស្ថាន NDI ប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា សម្រេចបិទលែងឱ្យដំណើរការក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយថែមទាំងបណ្ដេញបុគ្គលិកបរទេសនៃអង្គការនេះ ចេញពីប្រទេសកាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០១៧ ក្រោមបទចោទប្រកាន់ថា អង្គការនេះ បានជួយរៀបចំគម្រោងការឱ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាល។
អង្គការ NDIបានដំណើរការនៅកម្ពុជាអស់រយៈពេល២៥ឆ្នាំ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩២មក ដើម្បីលើកកម្ពស់អភិបាលកិច្ចតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ ដូចជាលើកទឹកចិត្តឱ្យមានតម្លាភាព និងការចូលរួមនយោបាយពីគ្រប់ភាគី និងការបោះឆ្នោតដោយសេរីនិងយុត្តិធម៌ជាដើម។
លោក Derek Mitchell នាយកវិទ្យាស្ថានជាតិដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ NDI ចូលរួមថ្លែងការណ៍ក្នុងពិធីប្រារព្ធខួបលើកទី២៨ នៃសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសនៅវិមានរដ្ឋសភាអាមេរិកកាលពីថ្ងៃចន្ទ ទី២១ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៩។ (សុខ ខេមរា/VOA)
លោក Mitchell មានប្រសាសន៍ថា អង្គការរបស់លោក ធ្វើការងារប្រកបដោយតម្លាភាពជាមួយគ្រប់គណបក្សនយោបាយ មិនមែនតែគណបក្សប្រឆាំងមួយនោះទេ ពោលគឺរួមទាំងគណបក្សកាន់អំណាចនិងសង្គមស៊ីវិលផងដែរ។
លោកមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា ការងារដែលអង្គការ NDI បានធ្វើកន្លងមក គឺជាការចែករំលែកបទពិសោធន៍ សាមគ្គីភាព និងការគាំទ្រ ដោយផ្ដល់ការបណ្ដុះបណ្ដាលក្នុងភាពជាដៃគូ តាមរយៈការរៀបចំសិក្ខាសាលាផ្សេងៗជាដើម។
«វាស្រេចតែលើពលរដ្ឋកម្ពុជា ជាអ្នកសម្រេចប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែសាមគ្គីភាពនិងការគាំទ្ររបស់យើងនៅតែបន្ត មិនថាយើងនៅមានវត្តមានក្នុងប្រទេសកម្ពុជាឬអត់នោះទេ។ ការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់យើងចំពោះកម្ពុជា គឺនៅតែខ្លាំងដដែល។ ក្នុងនាមជាប្រធាន NDI ខ្ញុំអាចនិយាយបានថា យើងនៅតែមានការប្ដេជ្ញាចិត្តដ៏ខ្លាំងក្លា ចំពោះអនាគតនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជា»។
លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ត្រូវបានអ្នកវិភាគខ្លះមើលឃើញថា បានធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំងរហូតដល់អ្នកខ្លះថែមទាំងចាត់ទុកថា វាថែមទាំងបានស្លាប់បាត់ទៅហើយទៀតផង ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៧មក បន្ទាប់ពីមានយុទ្ធនាការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលទាំងជាតិនិងអន្តរជាតិ ការរឹតត្បិតប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ រួមទាំងការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងការចាប់មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងនេះគឺលោក កឹម សុខា ដាក់ពន្ធនាគារ មុនការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០១៨។
ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្ដី ប្រធានអង្គការ NDI លោក Derek Mitchell មានប្រសាសន៍ថា លោកនៅតែមានសុទិដ្ឋិនិយមថា លំហប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា នឹងបើកឡើងវិញក្នុងពេលដ៏ឆាប់ខាងមុខ។
«យើងចាំបាច់ត្រូវតែព្យាយាមបើកច្រកទំនាក់ទំនងជាមួយរដ្ឋាភិបាល។ យើងមានឯកអគ្គរដ្ឋទូតដ៏ពេញសមត្ថភាពនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាគឺលោក Patrick Murphy ដែលអាចជួយកសាងទំនុកចិត្ត និងបង្ហាញទៅរដ្ឋាភិបាលនិងភាគីដទៃទៀតថា យើងមិនបានស្វះស្វែងបង្កគ្រោះថ្នាក់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាទេ តែយើងស្វះស្វែងជួយប្រទេសនេះឱ្យមានការអភិវឌ្ឍន៍ និងធានាថាប្រជាពលរដ្ឋមានសំឡេង»។
ប៉ុន្តែ លោក Mitchell ទទួលស្គាល់ថាការសម្រេចចិត្តយ៉ាងណានោះ គឺប្រាកដជាអាស្រ័យលើឆន្ទៈរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន។
«យើងនឹងត្រឡប់ទៅវិញ តែតាមការអញ្ជើញពីរដ្ឋាភិបាលប៉ុណ្ណោះ។ បើរដ្ឋាភិបាលនិយាយថា «ខ្ញុំមិនស្វាគមន៍អ្នកទេ» នោះវាពិបាកឱ្យពួកយើងទៅធ្វើប្រតិបត្តិការនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាវិញណាស់»។
វីអូអេ មិនទាន់ទាន់អាចទាក់ទងលោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីស្នើសុំអត្ថាធិប្បាយបាននៅឡើយទេ កាលពីថ្ងៃច័ន្ទ ទី២០ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០ ដោយទូរស័ព្ទរបស់លោករោទ៍តែគ្មានអ្នកទទួល។
ប៉ុន្តែ លោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនដែលកំពុងកាន់អំណាច មានប្រសាសន៍ថា លោកមិនទាន់អាចបញ្ជាក់បានទេថាតើរដ្ឋាភិបាលអាចនឹងអនុញ្ញាតឱ្យអង្គការបរទេសណាមួយដែលត្រូវបានបណ្ដេញចេញពីប្រទេស អាចវិលត្រឡប់មកបំពេញការងារក្នុងប្រទេសឡើងវិញបាននៅឡើយទេ។
លោកបន្ថែមថា រដ្ឋាភិបាលអាចនឹងពិនិត្យមើលលទ្ធភាពនេះ តែនៅពេលក្រោយពីសវនាការជំនុំជម្រះក្ដីលោក កឹម សុខា បានចប់សព្វគ្រប់សិន។
«ខ្ញុំយល់ថា ទោះជាអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល ក៏ត្រូវរង់ចាំការសម្រេចរបស់តុលាការដែរ។ ដំណើរការក្តីរបស់កឹម សុខា ហ្នឹង វានៅតែមានបន្តបន្ទាប់ទៀតរហូតដល់ចប់ចុងចប់ដើម អាហ្នឹងបានយើងអាចសន្និដ្ឋានបាន។ យើងមិនអាចនិយាយមុនការដំណើរការរឿងក្តីរបស់តុលាការបានទេ»។
លោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលត្រូវតុលាការកំពូលរំលាយកាលពីឆ្នាំ២០១៧ កំពុងត្រូវបានជំនុំជម្រះទោសពីបទ«សន្ទិដ្ឋិភាពជាមួយបរទេស» ក្រោយពីបានជាប់ឃុំជាង២ឆ្នាំ។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី លោក Derek Mitchell មានប្រសាសន៍ថា ទោះបីជារដ្ឋាភិបាលសម្រេចយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏លោកគិតថា ឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា បានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថាពួកគេចង់បានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ៕