ស្រុកបរិបូរណ៍ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង — លោក អ៊ុំ សាវ៉ាន ធ្លាប់ជាគ្រូបង្រៀនគណិតវិទ្យា និងរូបវិទ្យានៅថ្នាក់អនុវិទ្យាល័យដល់សិស្សៗជាច្រើនរយនាក់ នៅស្រុកស្រុកបិរបូរណ៍ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។ ក៏ប៉ុន្តែក្រោយមក ដោយសារមើលឃើញបញ្ហាជាច្រើននៅភូមិឃុំរបស់លោក ដែលលោកអះអាងថា ពោរពេញដោយ «អយុត្តិធម៌» និង «ការរើសអើង» លោក សាវ៉ាន ក៏បានសម្រេចចិត្តចូលប្រឡូកការងារនយោបាយថ្នាក់មូលដ្ឋាន ដោយសង្ឃឹមនឹងបានរួមចំណែកដោះស្រាយបញ្ហាមួយចំនួននៅក្នុងសហគមន៍របស់លោក។
នៅឆ្នាំ ២០១៧ លោកបានសម្រេចបំណងនោះ ដោយត្រូវបានពលរដ្ឋបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងរូបលោកធ្វើជាមេឃុំជំទប់ទី ២ នៅឃុំឆ្នុកទ្រូ ស្រុកបរិបូណ៍ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំ។ ក៏ប៉ុន្តែ លោកបានបំពេញការងារនេះបានប្រមាណ ៤ ខែប៉ុណ្ណោះ។ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលលោកបានចូលរួមជាសមាជិក ត្រូវបានតុលាការកំពូលរំលាយ។ ហើយជាលទ្ធផល មុខតំណែងនិងកិច្ចការងាររបស់លោក ក៏ត្រូវបានដកហូត។ ហើយលោកក៏ត្រឡប់ទៅធ្វើជាគ្រូបង្រៀន និងធ្វើស្រែវិញ។
ទើបនឹងជិះម៉ូតូចេញពីសាលារៀន លោក អ៊ុំ សាវ៉ាន បានប្រាប់វីអូអេនៅក្នុងបទសម្ភាសន៍មួយ នៅគេហដ្ឋានរបស់លោក កាលពីដើមខែឧសភាថា៖
«និយាយឲ្យចំតាំងពីរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមក វាឈឺចុកចាប់។ [...] ចុកចាប់ណាស់ ចង់ជួយប្រជាពលរដ្ឋ មិនដឹងជួយដោយវិធីណា ហើយខ្ញុំធ្វើតែគ្រូបង្រៀន ក៏ខ្ញុំជួយគេអត់កើត ដល់មែនទែនខ្លះគេថា ឯងធ្វើគ្រូបង្រៀនមកចេះដឹងអី?»
ក៏ប៉ុន្តែ ភាពឈឺចាប់នឹងការបាត់បង់ឱកាសបម្រើកិច្ចការងារដើម្បីជួយដោះស្រាយបញ្ហាក្នុងសហគមន៍របស់លោក ត្រូវបានជំនួសមកវិញនូវក្តីសង្ឃឹម នៅពេលគណបក្សនយោបាយមួយ បានចាប់ផ្តើមជីវិតនយោបាយរបស់ខ្លួនឡើងវិញ។ ហើយនៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២២ លោកអ៊ុំ សាវ៉ាន ក៏បានឈរឈ្មោះជាបេក្ខភាពមេឃុំឆ្នុកទ្រូ តាមរយៈគណបក្សនយោបាយមួយនោះ។
នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២១ គណបក្សភ្លើងទៀន បានប្រកាសចាប់ផ្តើមសកម្មភាពនយោបាយរបស់ខ្លួនសាជាថ្មី ក្រោយស្ថានភាពនយោបាយតានតឹងតាំងពីឆ្នាំ ២០១៧ មក។ លោក អ៊ុំ សាវ៉ាន ថា គណបក្សភ្លើងទៀននេះត្រូវគេស្គាល់ថាជាគណបក្សប្រឆាំងដែលមានសំឡេងគាំទ្រច្រើននៅតាមមូលដ្ឋាន។
«រហូតមកដល់រយៈកាលថ្មីៗនេះ ក្រោយពីគណបក្សភ្លើងទៀនបានសមាជមក ខ្ញុំចង់ណាស់ និយាយឲ្យចំ ចង់ធ្វើនយោបាយដើម្បីបានអី? ដើម្បីបានអំណាចហ្នឹងទៅបម្រើប្រជាពលរដ្ឋ»។
លោក អ៊ុំ សាវ៉ាន ជាគ្រូបង្រៀនថ្នាក់អនុវិទ្យាល័យម្នាក់ បានឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនមេឃុំរបស់គណបក្សភ្លើងទៀន នៅឃុំឆ្នុកទ្រូ ស្រុកបរិបូរណ៍ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង នៅថ្ងៃទី ០៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២២។ (ខាន់ សុគុំមនោ/វីអូអេ)
គណបក្សភ្លើងទៀននេះ មានប្រវត្តិប្រឡូកក្នុងនយោបាយរបស់ប្រទេសកម្ពុជាតាំងពីឆ្នាំ ១៩៩៥ ក្រោមឈ្មោះថា គណបក្សជាតិខ្មែរ។ ក្រោយមក នៅឆ្នាំ ១៩៩៨ គណបក្សនេះត្រូវបានប្តូរឈ្មោះទៅជាគណបក្ស សម រង្ស៊ី ក្រោមការដឹកនាំរបស់អ្នកនយោបាយជើងចាស់ខ្មែរបារាំងរូបនេះ។ ក្នុងរយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំបន្តបន្ទាប់មកទៀត ក្រោមនយោបាយតានតឹងរបស់កម្ពុជា និងការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់នយោបាយផ្សេងៗ គណបក្សនេះ ត្រូវបានប្តូរឈ្មោះមកជា គណបក្សភ្លើងទៀន នៅឆ្នាំ២០១៧។
បច្ចុប្បន្ននេះ ដោយអវត្តមានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដ៏ធំមួយ គណបក្សភ្លើងទៀន ដែលកំពុងស្ថិតនៅក្រោមរចនាសម្ព័ន្ធដឹកនាំថ្មីដោយគ្មានលោក សម រង្ស៊ី ត្រូវបានអ្នកឃ្លាំមើលការវិវត្តនយោបាយនៅកម្ពុជាចាត់ទុកថា ជាគណបក្សប្រឆាំងមួយដ៏សកម្ម ដែលអាចមានលទ្ធភាពប្រកួតប្រជែងតំណែងដឹកនាំនានាជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលជាគណបក្សកាន់អំណាចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។ ភាគច្រើននៃថ្នាក់ដឹកនាំនិងសមាជិកបក្សនេះ ជាអតីតអ្នកនយោបាយនិងអ្នកគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
ហើយនៅក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់អាណត្តិទី ៥ ឆ្នាំ ២០២២ នេះ គណបក្សភ្លើងទៀន កំពុងបង្ហាញសន្ទុះនៃសកម្មភាពនយោបាយខ្លាំងក្លារបស់ខ្លួន ទាំងប្រឈមនឹងបញ្ហាប្រឈមក្នុងនីតិវិធី និងការរើសអើងពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន។
គណបក្សភ្លើងទៀន បានចុះឈ្មោះបេក្ខជនឈរឈ្មោះរបស់ខ្លួន នៅក្នុងឃុំចំនួន ១.៦៤៩។ ក៏ប៉ុន្តែ គណកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) បានសម្រេចទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការនូវបញ្ជីឈ្មោះបេក្ខជន ត្រឹមតែ ១.៦២៣ ឃុំសង្កាត់ប៉ុណ្ណោះ។ មានន័យថា គណបក្សនេះ មិនមានបេក្ខភាពដែលអាចដណ្តើមអាសនៈចំនួន ២៦ ឃុំសង្កាត់ មុនថ្ងៃបោះឆ្នោតឈានមកដល់។ បន្ថែមលើនេះ ថ្នាក់ដឹកនាំបក្សនេះក៏បានរាយការណ៍ថា សមាជិកតាមមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួនបានរងការយារយីលើសកម្មភាពនយោបាយ និងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ឬគំរាមកំហែងជាដើមពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន។
ទោះជាយ៉ាងណា ក្រុមសមាជិកនយោបាយប្រឆាំង ដែលពេលនេះបានត្រឡប់មកចូលរួមធ្វើនយោបាយជាមួយគណបក្សវ័យចំណាស់មួយនេះ បានឲ្យដឹងថា ពួកគេនៅតែមានឆន្ទៈធ្វើនយោបាយប្រឆាំង ដើម្បីការអភិវឌ្ឍទៅមុខរបស់ប្រទេសជាតិ ក្រោមគោលការណ៍នៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស។
ស្លាកគណបក្សតម្រៀបគ្នានៅតាមដងផ្លូវជាតិលេខ៥ នៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំង នៅថ្ងៃទី ០៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២២។ (ខាន់ សុគុំមនោ/វីអូអេ)
អ្នកស្រី ស្ងួន សាមាន ជាបេក្ខជនរបស់គណបក្សភ្លើងទៀន ដែលកំពុងឈរឈ្មោះសម្រាប់តំណែងមេឃុំត្រពាំងចាន់ ស្រុកបរិបូរណ៍ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។ នៅក្នុងពេលផ្តល់បទសម្ភាសន៍ដល់វីអូអេ អ្នកស្រីកំពុងដឹកនាំការប្រជុំតូចមួយ ជាមួយសមាជិកបក្ស ៥នាក់ទៀត ដែលអង្គុយជុំវិញបង់ក្រោមផ្ទះអ្នកស្រី ដើម្បីជជែកពិភាក្សាអំពីការត្រៀមខ្លួនសម្រាប់សកម្មភាពយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់។
អ្នកស្រីបានសម្តែងឆន្ទៈនយោបាយក្លាហានរបស់អ្នកស្រីថា៖ «បើនិយាយ អត់ចង់ឲ្យចាញ់ទេ ចង់ឈ្នះហ្មង។ និយាយតាមត្រង់បណ្តោយ អត់ចង់ចាញ់ទេ។ មិនមែនចង់ឈ្នះនេះ ដើម្បីឆន្ទៈប្រយោជន៍ខ្លួនឯង ប្រយោជន៍ក្រុមគ្រួសារ ប្រយោជន៍បក្សពួក អត់ទេ។ ចង់ឈ្នះនេះបម្រើប្រជាពលរដ្ឋទូទាំងឃុំ មិនគិតនិន្នាការគណបក្សនយោបាយណាទាំងអស់។ និយាយទៅឲ្យតែខ្មែររស់នៅមជ្ឈដ្ឋានមូលដ្ឋានខ្លួនឯងគ្រប់គ្រង ត្រូវតែដោះស្រាយឲ្យតែមានបញ្ហាប្រឈម»។
ស្ត្រីវ័យ ៦១ ឆ្នាំរូបនេះ ធ្លាប់កាន់តំណែងជាមេឃុំនេះតាំងពីឆ្នាំ ២០១២ មក រហូតទល់ថ្ងៃដែលគេដកហូតតំណែងអ្នកស្រី ក្រោយអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលអ្នកស្រីបានចូលជាសមាជិក ត្រូវបានតុលាការរំលាយ។ កាលពីការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់អាណត្តិទី ៤ ឆ្នាំ ២០១៧ អ្នកស្រី ស្ងួន សាមាន បានឈ្នះតំណែងមេឃុំ ដោយទទួលបានសំឡេងគាំទ្រ ១.៣៣១ ទល់នឹងបេក្ខជនមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលទទួលបានសំឡេង ១.២៧៩។
អ្នកស្រីបានលើកឡើងថា អ្នកស្រីមានទំនុកចិត្ត ព្រោះមានការគាំទ្រពីសំណាកក្រុមយុវជន។ អ្នកស្រីថា ពួកគេបានលើកទឹកចិត្តដល់អ្នកស្រីបន្ថែមទៀតមុនឈានទៅកាន់ការប្រកួតប្រជែងយកតំណែងមេឃុំ នាថ្ងៃទី ០៥ ខែមិថុនាខាងមុខនេះ បើទោះពួកគេមិនបង្ហាញជាសាធារណៈ ដោយត្បិតបារម្ភពីការប៉ះពាល់ដល់តំណែង តួនាទី ការងារ និងមុខរបររបស់ពួកគេក្តី។
អ្នកស្រីប្រាប់វីអូអេថា៖ «យុវជនខ្លះគាត់អត់ចេញមុខទេ អ៊ីចឹងគាត់ជួយ ជួយដោយសម្ងាត់។ បើនិយាយ ការបោះឆ្នោត ការគាំទ្រយុវជនហ្នឹងខ្លាំងហ្មង ព្រោះគាត់ដឹងស្ថានភាព និងបរិបទនយោបាយរាល់ថ្ងៃយ៉ាងម៉េច គឺគាត់ដឹង។ គាត់អត់ចេញមុខ ប៉ុន្តែគាត់លួចមកខ្សឹបជាមួយយើង មកប្រាប់យើងថា៖ ខ្ញុំនឹងគាំទ្រអ្នកមីង»។
អ្នកស្រី ស្ងួន សាមាន បេក្ខជនមេឃុំរបស់គណបក្សភ្លើងទៀន នៅឃុំត្រពាំងចាន់ នៃស្រុកបរិបូរណ៍ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ដឹកនាំក្រុមសមាជិកគណបក្សប្រជុំរៀបចំសកម្មភាពសម្រាប់ យុទ្ធនាការឃោសនាការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់ នៅថ្ងៃទី ០៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២២។ (ខាន់ សុគុំមនោ/វីអូអេ)
សម្រាប់អ្នកស្រី ស្ងួន សាមាន ទោះបីជាបារម្ភថាអាចនឹងមានការរំលាយគណបក្សភ្លើងទៀន តាមគន្លងដែលរដ្ឋាភិបាលបានធ្វើចំពោះគណបក្សសង្គ្រោះជាតិក្តី ក៏អ្នកស្រីនៅតែបង្ហាញឆន្ទៈមុតមាំនិងក្លាហានថា៖
«មិនបាច់ត្រឹមប្លន់មួយដងនេះទេ ប្លន់ពីរដង ភ្លើងទៀនជាប់ទៀត ប្លន់ ១០០ ដងទៀត ក៏ស្ងួន សាមាន ឈរមេឃុំធ្វើដដែល លុះត្រាតែអវសាន អោយតែគ្មានភាពយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា នៅមូលដ្ឋានដើម្បីប្រជាពលរដ្ឋ។ [...] សុខចិត្តថា ស្លាប់ឲ្យមានប្រវត្តិសាស្ត្រតម្កល់ទុកឲ្យកូនចៅ ក្មេងជំនាន់ក្រោយ អត់ឲ្យមានស្លាប់ហើយ ឲ្យប្រវត្តិសាស្ត្រកប់ដុតចោលទេ សម្រេចចិត្តរួចហើយ»។
ប្រទេសកម្ពុជានឹងរៀបចំការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ នៅថ្ងៃទី ៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២២ ដោយមានគណបក្សនយោបាយចំនួន ១៧ ត្រូវគេរំពឹងថា នឹងចូលរួមដើម្បីដណ្តើមអាសនៈក្រុមប្រឹក្សាសរុបទាំងអស់ជាង ១១.០០០ នាក់ នៅឃុំសង្កាត់សរុបចំនួន ១.៦៥២ នៅក្នុងប្រទេស៕